Interesse?

De 95 gemeenten op de zogenaamde WIES-lijst zijn de Vlaamse gemeenten met de hoogste vastgoedprijzen. Onder meer Knokke-Heist, Tervuren, Antwerpen, Asse en Lennik. De lokale besturen van deze gemeenten mogen zelf kiezen of ze via een gemeentelijk reglement instappen in het WIES-systeem stappen.

In het gemeentelijke reglement bepaalt de gemeente dan dat de overdracht van gronden en panden onderworpen is aan bijzondere voorwaarden. Het WIES-decreet stelt duidelijk in welke gevallen die bijzondere voorwaarden mogelijk zijn. Bijvoorbeeld voor de overdracht van gronden en panden die het voorwerp zijn van een project waarvoor een omgevingsvergunning tot het verkavelen van gronden wordt aangevraagd en er minstens 5 loten bestemd voor woningbouw worden gecreëerd.

De gemeente kan in het reglement ook bepalen dat een bepaald percentage van de betrokken gronden of panden alleen aan een WIES-koper kan worden verkocht. Dat percentage mag zich tussen de 40 en 60% bevinden voor publieke gronden en tussen de 20 en 40 voor niet-publieke gronden.

Echtgenoten, wettelijk of feitelijk samenwonenden van de persoon aan wie een WIES-grond of -woning wordt overgedragen en die de WIES-woning of de woning op de WIES-grond mee gaan bewonen, moeten ook voldoen ook aan deze 2 bijzondere voorwaarden.

De Vlaamse regering heeft de inkomens- en onroerendbezitsvoorwaarden in haar besluit verder geconcretiseerd.

Een alleenstaande WIES-koper zonder personen ten laste mag per jaar bijvoorbeeld niet meer verdienen dan 53.145 euro. Voor een alleenstaande met een ernstige handicap zonder personen ten laste is dat 57.976 euro. Voor anderen is het inkomensmaximum 77.301 euro, verhoogd met 4.831 euro per persoon ten laste. Al deze bedragen zullen jaarlijks op 1 januari worden geïndexeerd.

Als inschrijvingsvoorwaarde geldt onder meer dat een kandidaat-WIES-koper geen andere woning (behalve de eigen woning) of een perceel dat bestemd is voor woningbouw, volledig of gedeeltelijk in volle eigendom mag hebben.

Ook de overdrachtsvoorwaarden zijn nader bepaald in het uitvoeringsbesluit.

Wie een WIES-grond of WIES-woning wil overdragen, moet de WIES-gemeente daar via beveiligde zending van op de hoogte brengen. Als de gemeente zelf eigenaar is van de WIES-grond of WIES-woning dan geldt de gemeentelijke beslissing tot overdracht als melding. De WIES-gemeente registreert de melding, in het WIES-register. Na de registratie beslist de WIES-gemeente binnen de 30 dagen of ze de WIES-woning of WIES-grond zelf wil verwerven (tenzij de gemeente zelf al eigenaar is).

Nadien brengt de gemeente de melder op de hoogte dat ze een financiële tussenkomst verleent of van haar intentie om de WIES-grond of WIES-woning zelf te verwerven.

Als de WIES-gemeente een financiële tussenkomst verleent, stelt ze een landmeter-expert, de landcommissie of de Vlaamse Belastingdienst aan om een schattingsverslag van de grondaandelen op te maken. Dat verslag moet klaar zijn binnen de 14 dagen nadat de betrokkene de aanstelling heeft ontvangen.

De gemeenten zijn verplicht om voldoende publiciteit te maken wanneer er een WIES-woning of WIES-grond zal worden overgedragen zodat kandidaat-kopers zich voldoende geïnformeerd kunnen inschrijven. Kandidaten die voldoen aan de WIES-voorwaarden komen op de kandidaat-koperslijst. Dat gebeurt volgens datum van inschrijving. Als de inschrijvingsdatum voor 2 kandidaat-kopers dezelfde is, dan krijgt de kandidaat die het langst is ingeschreven in het bevolkingsregister van de WIES-gemeente of een aangrenzende Vlaamse gemeente, voorrang. Als meerdere kandidaat-WIES-kopers de WIES-woning of WIES-grond samen willen aankopen, volstaat het dat één van hen het langst is ingeschreven in het bevolkingsregister van de WIES-gemeente of een aangrenzende Vlaamse gemeente.

Na de inschrijvingstermijn, wijst het college van burgemeester en schepenen uit de lijst van kandidaat-kopers, de koper aan die het eerst is ingeschreven en brengt die op de hoogte van diens selectie. Wordt met die kandidaat geen overeenkomst gesloten, dan wordt de volgende op de lijst aangewezen, enz.

Als een WIES-koper een WIES-grond of -woning koopt, dan is de WIES-gemeente verplicht om minstens de helft van de geschatte grondprijs te betalen. Wordt de grond later aan een derde overgedragen, moet de WIES-koper die tussenkomst wel terugbetalen. Het te betalen bedrag wordt dan berekend op basis van de schattingsprijs van de grondaandelen bij overgang.

De regering bepaalt in haar besluit de procedure die moet worden gevolgd als de WIES-koper het bedrag van de tussenkomst vervroegd wil terugbetalen.

WIES-kopers hebben een bewoningsverplichting. Meer concreet is een WIES-koper verplicht om de WIES-woning te bewonen binnen het jaar na het verlijden van de akte. Die termijn wordt geschorst als de woning nog moet worden gebouwd tot op het ogenblik dat de woning definitief wordt opgeleverd. De regering bepaalt in haar besluit meer concreet hoe kan worden aangetoond dat men aan de bewoningsvoorwaarden voldoet en wordt de vergoeding bepaald die de WIES-koper moet betalen als niet aan die bewoningsvoorwaarde wordt voldaan.

In werking: 27 januari 2024.